Mensen met ADHD en ADD zijn actief, ondernemend en vaak heel creatief. Ze kunnen beter dan gemiddeld out of de box denken om problemen op te lossen en bedenken oplossingen waar anderen niet op zouden komen. ‘’Dat is wat ik tegen mijn cliënten zeg, wanneer zij vragen wat ADHD en ADD zijn.”
Inhoud
Wat is AD(H)D?
ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. ADHD is een neurobiologische aandoening waarbij er sprake is van een verminderd functioneren van bepaalde gebieden van de hersenen en een verminderde activiteit van neurotransmitters(boodschappersstoffen) zoals dopamine en noradrenaline.
Er zijn 4 typen ADHD:
- ADHD-I; Het overwegend onoplettende type. Deze vorm van Attention Deficit Hyperactiviteit Disorder staat ook bekend als ADD. Dit is het type waarbij vooral sprake is van een ernstige en aanhoudend aandachtzwakte. Iemand heeft moeite om de aandacht vast te houden, en wordt vaak gekenmerkt als dromerig type. Hyperactiviteit en impulsiviteit komen bij dit type ADHD vaak minder voor.
- ADHD-H, het overwegende hyperactiviteit en impulsieve type. Hier is sprake van ernstige en aanhoudende impulsiviteit en hyperactiviteit.
- ADHD-C ook wel het gecombineerde type genoemd. Mesen met dit type ADHD hebben kenmerken van beide vormen het gecombineerde type. Doorgaand komt dit type het meest voor.
- ADHD-NAO, (ADHD- niet anders omschreven, atypische vorm. Hierbij heeft de persoon duidelijk zichtbare kenmeren van ADHD, maar voldoet niet aan de criteria van een van de bovengenoemde types.
Wat is het verschil tussen ADHD en ADD?
Zowel bij ADHD als bij ADD gaat het om een concentratieprobleem van neurologische oorsprong. Maar de symptomen verschillen. Vooral in de kindertijd wordt dit duidelijk. Zowel bij ADHD als bij ADD spelen hyperactiviteit en impulsiviteit een rol. Bij ADD ben je ook druk, alleen is dit voornamelijk in het hoofd.
Wat zijn de kenmerken van ADHD?
De kenmerken en symptomen van ADHD zijn over het algemeen:
- Hyperactief
- Hoofd – en bijzaken moeilijk kunnen scheiden
- Neemt vaak het initiatief
- Snel afgeleid door situaties van buitenaf
- Met verschillende taken tegelijk bezig zijn
- Snel nieuwe projecten starten
- Emotionele uitbarstingen
Wat zijn de kenmerken van ADD?
De kenmerken en symptomen van ADD zijn vaak:
- Dagdromen en veel met eigen gedachten bezig zijn
- Moeite om de aandacht te verdelen
- Alles willen analyseren
- Vaak op de achtergrond
- Wachten tot het laatste moment
- Moeite met opstarten
- Werkt langzaam
- Denkt langzaam
- Vaak last van psychische klachten zoals depressie
- Vaak hoog sensitief
- Gevoelig (snel geraakt)
Combinatie van ADHD en ADD
Zoals hierboven aangegeven zijn er grote verschillen tussen beide types. Toch zijn er ook overlappingen. Iemand met ADD kan last hebben van dromerigheid en moeite om ergens aan te beginnen. Toch ben je graag aanwezig en krijg je juist energie van de drukte om je heen. De combinatie hebben van ADHD/ADD is dan ook niet vreemd. Echter is het wel zo dat een van de twee meestal dominanter aanwezig is.
Hoe worden ADHD en ADD gediagnostiseerd?
Doorgaans kan er op AD(H)D worden getest bij een GGZ-instelling nadat de huisarts een patiënt heeft doorverwezen. Er moet dan zorgvuldig gekeken worden naar de samenhangende psychisch klachten die vaak voorkomen. Deze klachten moeten in samenhang bekeken worden. Het onderzoek bestaat uit het invullen van vragenlijst en een uitgebreid interview.
Voor het kunnen stellen van een diagnose ADHD bij volwassenen moet een patiënt minimaal voldoen aan 4 a 5 kenmerken van de onderstaande criteria:
- De AD(H)D kenmerken waren al in de (vroege) jeugd aanwezig.
- De kenmerken zijn gedurende de levensloop altijd aanwezig geweest.
- De AD(H)D kenmerken hebben invloed op gebied van werk, studie, thuissituatie, relaties, financiën en/of sociale contacten.
- Er is sprake van disfunctioneren op deze gebieden of als er sprake is van bijkomende psychische problemen.
- Als er verder geen lichamelijke oorzaak aan te wijzen is voor deze klachten.
Wat zijn de oorzaken van ADHD en ADD?
De kernsymptomen van AD(H)D zijn neurobiologisch van aard. Dit betekent dat AD(H)D zich afspeelt in het zenuwstelsel. Mensen met AD(H)D hebben een verminderd functioneren van specifieke delen van de hersenen. Dit zijn bijvoorbeeld de frontale hersenen die gedrag en planning beïnvloeden maar ook de kleine hersenen cerebellum die de fijne motoriek aansturen.
Is er een verband tussen ADHD, ADD en Dopamine?
Bij AD(H)D is de veronderstelling dat er op basis van de genetische aansturingen een relatief tekort aan dopamine en noradrenaline is. In de hersenen speelt dopamine een belangrijke rol bij uitvoerende functies, zoals motivatie, opwinding en beloning. Dit zijn boodschappersstoffen in de hersenen. Met name dompamine is belangrijk voor de ‘remfunctie’. Bij te weinig remfunctie moet je denken aan tekortschieten van de rem bij bewegen, denken, handelen en emoties.
Zijn er verschillen bij AD(H)D tussen vrouwen en mannen?
Tussen volwassen mannen en vrouwen is er weinig verschil in diagnoses. Echter komen vrouwen er meestal relatief later achter dat ze AD(H)D hebben. Bovendien kenmerkt AD(H)D zich op latere leeftijd niet door lichamelijke, maar met name door innerlijke onrust. Zonder juiste behandeling kan het wel weer leiden tot fysieke klachten, zoals extreme vermoeidheid.
Op welke levensgebieden heeft AD(H)D invloed?
Veelal is er sprake van problematiek op meerdere levensgebieden, zoals werk, inkomen, administratie en relatie. Elke levensfase vraagt andere rollen, taken en verantwoordelijkheden. Vooral de overgagasmomenten tussen levensfasen behoeften aandacht. De gevolgen van ADHD en ADD werken door op veel levensgebieden. Bijvoorbeeld opleiding, werk, inkomen administratie, relaties, gezondheid, wonen, sociale contacten of vrijetijdsbesteding.
AD(H)D en burnout
Niet iedereen met AD(H)D ervaart hetzelfde of in dezelfde ernst. Maar waarschijnlijk voelt het wel alsof je meer kunt dan eruit komt. Dit kan zeer frustrerend zijn en ten koste gaan van jouw zelfbeeld en zelfvertrouwen. Het enorme energieniveau met daartegenover de uitputting die iemand voelt met AD(H)D, is kenmerkend. De gedachtegang draait maar door en er is weinig rust en ontspanning. Als gevolg dat ze vaak moe of uitgeput zijn. Iemand met AD(H)D heeft dan ook een verhoogde kans om een burn-out te ontwikkelen.
AD(H)D coaching & begeleiding
ADHD en ADD coaching richt zich op het begrijpen van de specifieke uitdagingen en symptomen die gepaard gaan met deze aandoeningen en het ontwikkelen van strategieën om hiermee om te gaan. Door samen te werken met een coach, kan er worden geleerd om effectiever te communiceren, beter leren plannen en organiseren, en hoe de concentratie kan worden verbetert. Dit kan niet alleen helpen bij het verminderen van de symptomen van ADHD en ADD, maar ook bij het verbeteren van de algehele kwaliteit van het leven.
Benieuwd naar de mogelijkheden? Neem vrijblijvend contact op voor een gratis adviesgesprek.
